Nông nghiệp hữu cơ chính là sự kết hợp giữa kinh nghiệm truyền thống và những đổi mới của hiện tại. Nhằm hướng tới nền sản xuất nông nghiệp sạch với mục đích tối đa hóa sức khỏe và năng suất của đất đai – cây trồng – vật nuôi và con người.
Đây là hướng phát triển luôn tồn tại những thách thức nhưng mang lại những giá trị lợi ích lâu dài. Cùng TTP GLOBAL tìm hiểu chi tiết hơn về “nông nghiệp hữu cơ – hướng đi cho tương lai của nền nông nghiệp Việt”.
Nông nghiệp hữu cơ là gì?
Nông nghiệp hữu cơ (Organic agriculture production) hay còn gọi là canh tác hữu cơ là một hình thức canh nhằm hướng đến sự bền vững, tăng cường độ phì nhiêu của đất và sự đa dạng sinh học.
Đây là kỹ thuật canh tác để tránh hoặc loại bỏ phần lớn việc sử dụng lượng phân bón tổng hợp, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu. Hoặc các chất điều tiết tăng trưởng lên cây trồng cũng như các chất phụ gia trong thức ăn gia súc,… những tác nhân gây ảnh hưởng đến môi trường và chất lượng cuộc sống của con người.
Theo quan điểm của Tổ chức Nông nghiệp Hữu cơ Quốc tế (IFOAM): “Nông nghiệp hữu cơ là hệ thống đồng bộ hướng tới thực hiện các quá trình với kết quả bảo đảm hệ sinh thái bền vững, thực phẩm an toàn, dinh dưỡng tốt, nhân đạo với động vật và công bằng xã hội, không sử dụng các hóa chất nông nghiệp tổng hợp và các chất sinh trưởng phi hữu cơ, tạo điều kiện cho sự chuyển hóa khép kín trong hệ canh tác, chỉ được sử dụng các nguồn hiện có trong nông trại và các vật tư theo tiêu chuẩn của quy trình sản xuất.”
Về cơ bản, trong quá trình canh tác theo hướng nông nghiệp hữu cơ, người nông dân chủ yếu dựa vào việc quay vòng mùa vụ. Nói một cách đơn giản, bà con nông dân tận dụng phế phẩm sau mỗi mùa vụ thu hoạch kết hợp với chất thải động vật dùng bón cho cây và đất để bổ sung chất dinh cho cây trồng trong mùa vụ mới.
Canh tác hữu cơ sẽ cải thiện, duy trì cảnh quan tự nhiên, hệ sinh thái,… Tránh được việc khai thác quá mức gây ô nhiễm môi trường, giảm thiểu việc sử dụng năng lượng cũng như nguồn lực không thể tái sinh,.. Sản xuất nông nghiệp với chất lượng nông sản không độc hại, có dinh dưỡng và chất lượng cao.
Đồng thời, sản xuất theo hướng nông nghiệp hữu cơ giúp đảm bảo – duy trì và gia tăng độ màu mỡ cho đất đai. Đa dạng hóa các mùa vụ, loài vật nuôi, giống cây trồng phù hợp với điều kiện từng địa phương,…
Vai trò của nông nghiệp hữu cơ
Đối với định hướng nông nghiệp hữu cơ, dù trong canh tác, chế biến, phân phối hay tiêu dùng,… đều hướng tới duy trì tính bền vững của hệ sinh thái và các sinh vật sống và cả con người.
Hiện nay, nông dân toàn thế giới trong đó có Việt Nam đều lựa chọn hướng canh tác hữu cơ. Vì:
- Sức khỏe của họ, gia đình, người xung quanh;
- Đảm bảo nguồn thu nhập cao hơn;
- Môi trường sống tốt hơn;
- Với nông sản an toàn – chất lượng hơn.
Trong khi đó, người tiêu dùng sẽ lựa chọn sản phẩm nông nghiệp hữu cơ vì:
- Sản phẩm không độc hại, không chất thải từ thuốc trừ sâu, không chất kích thích tăng trưởng;
- Rau – củ – quả có màu sắc đẹp hơn, vị ngon hơn, dinh dưỡng nhiều hơn, chứa chất oxy hóa có tác dụng chống ung thư,…
Tóm lại, canh tác theo hướng nông nghiệp hữu cơ đóng vai trò quan trọng đối với sản xuất nông nghiệp hiện đại và cả đối với môi trường.
Tuy nhiên, đừng nhầm lẫn giữa sản phẩm hữu cơ và sản phẩm sạch. Sản xuất hữu cơ để không sử dụng thuốc trừ sâu và phân hóa học với nguồn thức ăn trong chăn nuôi là tự nhiên. Còn quy trình sản xuất nông nghiệp sản vẫn sử dụng một lượng thuốc trừ sâu, phân hóa học, thức ăn tăng trọng lượng,.. cho vật nuôi.
Các yếu tố của canh tác nông nghiệp hữu cơ
4 yếu tố chính của một hệ thống canh tác hữu cơ:
- Quản lý đất đai giúp tăng độ màu mỡ, duy trì các hàm lượng các chất hữu cơ trong đất, hoạt động của hệ vi sinh vật và cấu trúc đất tốt;
- Thực hiện canh tác luân canh cây trồng một cách kĩ lưỡng để đảm bảo cân bằng mức sinh – kiểm soát cỏ dại cũng như giảm thiểu các vấn đề sâu bệnh;
- Chủ động trong việc phòng ngừa cỏ dại, côn trùng và bệnh mà không sử dụng đến hóa chất hoặc thuốc bảo vệ thực vật;
- Đem lại chất lượng nông sản, đầu ra sản phẩm đạt chuẩn cho nông nghiệp hữu cơ.
Kỹ thuật canh tác nông nghiệp hữu cơ
TTP GLOBAL xin tổng hợp một số kỹ thuật canh tác nông nghiệp hữu cơ đáng chú ý:
- Quản lý đất đai – nông nghiệp hữu cơ chủ yếu dựa vào sự phân hủy tự nhiên của các vật chất hữu cơ. Như việc sử dụng phân hữu cơ truyền thống hoặc bổ sung phân hữu cơ công nghiệp để bổ sung các chất cần thiết cho đất và cây.
- Đa dạng trồng trọt – chuyên gia nông nghiệp khuyến khích bà con nông dân đa dạng cây trồng theo từng mùa vụ trong năm. Việc xen canh (trồng nhiều giống cây trong cùng không gian) sẽ có hiệu quả tốt trong việc cải tạo đất đai.
- Kiểm soát vi sinh vật và chăn nuôi
- Bổ sung phân bón – tiêu chuẩn của phân bón dùng trong nông nghiệp hữu cơ phải là phân có nguồn gốc hữu cơ để đạt được mục đích phát triển bền vững. >> Chi tiết về phân hữu cơ.
Thách thức khi chuyển hướng phát triển canh tác hữu cơ
Nông nghiệp hữu cơ chính là sự kết hợp giữa kinh nghiệm truyền thống và những đổi mới của hiện tại nhằm giúp gia năng suất, chất lượng sản phẩm và tính bền vững của môi trường.
Nhưng, đổi mới luôn đi đôi giữa thách thức và cơ hội. Và một số khó khăn mà người dân phải đối mặt giai đoạn đầu:
- Kinh nghiệm sử dụng phân bón hữu cơ cho đất và cây trồng còn hạn chế.
- Nguồn dinh dưỡng giai đoạn đầu chậm nên năng suất giảm.
- Khó khăn trong phòng chống sâu bệnh và giải pháp dinh dưỡng cho cây trồng.
- Mất nhiều thời gian để thiết lập và cân bằng hệ sinh thái bị phá vỡ.
- Chính sách hỗ trợ và thúc đẩy của nhà nước chưa được áp dụng triệt để và nhanh chóng.
Lý do nên sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ?
Mặc dù gặp không ít thách thức khi chuyển hướng sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Nhưng, đổi lại cũng có không ít giá trị lợi ích mà bà con sẽ nhận được về lâu về dài: sản lượng, chất lượng, năng suất,… Về các lợi thế về tính bền vững, sức khỏe, an toàn thực phẩm,…
- Giúp cải thiện được tình trạng đất đai: cằn cỗi, đất khô, đất nhiễm mặn, đất phèn,…
- Bổ sung dưỡng chất cần thiết để phát triển hệ rễ, cây.
- Giúp tăng năng suất và tăng chất lượng nông sản.
- Làm sạch nguồn nước và môi trường sống xung quanh.
- Đảm bảo sức khỏe cho cả sản phẩm thu hoạch và sức khỏe người dùng.
- Sản phẩm nông nghiệp hữu cơ đạt tiêu chuẩn tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.
- Giúp tăng doanh thu và thu nhập cho cá nhân, hộ gia đình và doanh nghiệp.
- Chuyển hướng nông nghiệp giúp tạo ra nông sản sạch – đẹp – đạt tiêu chuẩn.
Nhu cầu sử dụng sản phẩm hữu cơ, đạt chuẩn hiện nay
Trong vấn nạn đại dịch toàn cầu Covid-19, người dân càng chú ý nhiều đến vấn đề sức khỏe và dinh dưỡng. Họ chủ động và kỹ lưỡng hơn về việc bổ sung thực phẩm đảm bảo chất lượng để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Bên cạnh đó, tiêu chuẩn đánh giá sản phẩm đạt chuẩn để xuất khẩu cũng được nâng lên. Kéo theo đó là tăng cao nhu cầu sử dụng nông sản hữu cơ chất lượng trên toàn thế giới. Người người, nhà nhà đi tìm nơi có nguồn bán thực phẩm chất lượng – an toàn. Họ sẵn sàng bỏ ra chi phí cao hơn để đổi lại sức khỏe cho chính gia đình mình.
Bài toán về cung cầu sản phẩm hữu cơ và chất lượng chính là mục tiêu hướng đến của nền nông nghiệp hiện tại. Việc theo đuổi nền nông nghiệp hữu cơ chính là một mũi tên trúng 2 đích. Không chỉ giúp cải thiện năng suất, chất lượng đất và cây trồng. Mà còn giúp mang lại sản phẩm đảm bảo, an toàn và nâng cao giá trị kinh tế cho người nông dân.
Thay đổi thói quen và hình thức canh tác sẽ giúp thay đổi mọi thứ. Không ngại thách thức sẽ không ngừng đổi mới. Chúng tôi tin người nông dân sẽ sớm bắt kịp và phát triển hướng đi mới trong nông nghiệp.
Liên hệ ngay với TTP GLOBAL qua hotline 0938 432 788 để được chuyên gia tư vấn về kỹ thuật và dinh dưỡng cho cây trồng khi cần thiết.
